در طب سنتی همه درمانها با استفاده از مواد و داروهای طبیعی صورت میگیرند، حکیمان همواره با شناخت دقیق خواص گیاهان مختلف توانستهاند امراض نوع بشر را شفا بخشند. در میان تمام میوهها، خرما از نظر خواص درمانی و دارویی جایگاه ویژهای در طب سنتی دارد.
بسیاری از افراد در هنگام خرید خرما بیشتر به خواص درمانی آن توجه میکنند تا طعم و مزه. این میوه هستهدار، با پوست نازک و طعم شیرینی که دارد در میان طبیبان سنتی به طلای سیاه معروف است. خرما سرشار از فیبر بوده و در کنار ارزش غذایی بالا، خواص بسیار زیادی برای بدن دارد. همچنین یک قند طبیعی است که میتواند جایگزین مناسبی برای شکر باشد.
طبیعی است که انواع خرما با توجه به ویژگیهای هرکدام، خواص متفاوتی با یکدیگر دارند. در این مقاله قصد داریم در خصوص بهترین نوع خرما در طب سنتی با شما صحبت کنیم پس با ما همراه باشید.
مراحل رشد خرما در طب سنتی
حکیمان طب سنتی رشد خرما را به هفت مرحله گوناگون تقسیمبندی میکنند. این میوه در مرحله نخست یا شکوفه زدن طلع نام دارد و در مرحله بعدی به شکل غوره ترش مزهای درمیآید که بلح نامیده میشود. در مرحله پس از آن، خرما به حالت خلال درآمده و غوره سبز آن به رنگ زرد تغییر مییابد.
در مرحله چهارم از رشد، غوره زرد شده خرما طعم شیرینی پیدا میکند و در گام بعدی به خارک تبدیل میشود. بعد از آن به حالت رطب رسیده و آماده برداشت میگردد. حکیمان یک مرحله هفتم نیز برای رشد خرما قائل هستند که به آن تمر گفته میشود. تمر در واقع همان خرمای خشک است.
طبع خرما چگونه است؟
خرمای تمر (خرمای خشک) و رطب (خرمای تر) دارای طبعهای گرم بوده و مناسب افراد صفراوی و سودایی هستند اما خرمای خارک دارای طبعی سرد است.
بیشتر حکیمان اعتقاد دارند که بهترین نوع خرما در طب سنتی، تمر یا خرمای خشک است. البته خواص و فواید درمانی خرمای رطب نیز کمتر از نوع خشک نیست. طبیبان به صورت کلی ادعا میکنند که هرچه خرما رسیدهتر و شیرینتر باشد، از طبع گرمتری برخوردار بوده و خواص بیشتری دارد.
همچنین توصیه شده که افراد دارای اضافهوزن زیاد و مزاج گرم از خوردن خرما خودداری کنند؛ زیرا باعث تغییر در تناسب اخلاط بدن میشود. بهترین انواع خرما در طب سنتی عبارتند از:
- خرمای مجول : کمک به هضم غذا، پیشگیری از پوکی استخوان، پیشگیری از آلزایمر و بهبود عملکرد قلب
- خرمای بم : افزایش سطح انرژی، درمان اسهال و کاهش التهاب
- خرمای خارک : گرچه مصرف این نوع خرما زیاد توصیه نمیشود اما خارک به واسطه قند کمتر، برای افراد مبتلا به دیابت مناسبتر است. این نوع خرما همچنین روی بهبود عملکرد دستگاه گوارش، بهبود کمخونی و کاهش وزن اثرگذار است.
- خرمای خشک : بهترین نوع خرما در طب سنتی است. کالری و انرژیزایی بالایی داشته و برای کاهش وزن نیز مناسب است. خرمای خشک همچنین سرشار از انواع ویتامینها، روی، آهن و منگنز بوده و مملو از پروتئین و کربوهیدرات است.
فواید خرما در طب سنتی
از منظر طب سنتی خرما خواص دارویی و درمانی زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارزش غذایی بالا و جایگزین سالم مواد غذایی چاق کننده در رژیمهای لاغری.
- کاهش خستگی، بهبود شنوایی، بینایی و افزایش توان هاضمه بدن.
- تقویت قوای جنسی.
- رفع سرد مزاجی (به ویژه در ترکیب با شیر و دارچین).
- از بین بردن بلغم معده.
- تقویت کلیهها.
- درمان بیماریهای سرد بلغمی.
- کمک به دفع سنگ کلیه (در صورت مصرف کنار شنبلیله دم کرده).
- تقویت سیستم ایمنی بدن برای جلوگیری از سرماخوردگیهای مکرر.
- رفع رطوبت رائد ناشی از عفونت و تب.
چه افرادی نباید در مصرف خرما زیادهروی کنند؟
افراد زیر بهتر است با احتیاط خرما مصرف کنند:
- افراد گرم مزاج و کسانی که به خوردن خرما عادت ندارند: این گروه ممکن است در اثر مصرف بیش از حد این میوه دچار عوارض ناشی از صفرای شدید، مثل سردرد، چشم درد، جوشهای پوستی، آفت دهان، گلو درد و سوزش گلو شوند.
- افراد چاقی که مزاج گرم و تر دارند : این گروه استعداد غلبه خون و حرارت خون دارند و مصرف بیش از اندازه خرما در آنها این ویژگی را تشدید میکند. در نتیجه ممکن است دچار غلظت خون شده و تناسب اخلاط بدن آنان بر هم بخورد.
چند نکته مهم در هنگام مصرف خرما
در هنگام خوردن خرما به نکتههای زیر توجه داشته باشید:
- مصرف بیش از اندازه خرما برای سلامت دندانها مضر است.
- افرادی که دارای مزاج گرم هستند بهتر است قبل از خوردن خرما حتما چند بار آب جوشیده نیمه گرم را مزهمزه کرده یا غرغره نمایند تا از بروز عوارض ناشی از مصرف این میوه جلوگیری کنند.
- چنانچه در مناطقی زندگی میکنید که خرما به صورت طبیعی در آنجا نمیروید، بهتر است از مصرف زیاد این میوه خودداری کنید.
- گرچه خرمای خشک فواید بیشتری از خرمای تر دارد اما درصورت مصرف بیش از حد میتواند مضرات بیشتری هم داشته باشد.
مصلح خرما چیست؟
یکی از مواردی که حتما باید در موضوع بهترین نوع خرما در طب سنتی بدانید، مصلح آن است. زمانی که در مصرف خرما زیادهروی کردهاید و مزاج شما به هم ریخته باشد، میتوانید با استفاده از مواد خوراکی زیر اثرات آن را تعدیل کنید:
- کاهو
- گلاب
- بادام درختی
- سرکه
- آب انار
- سنکنجبین
و در آخر...
خرما یک میوه لذیذ و شیرین است که طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد. این میوه بهشتی سرشار از خواص دارویی و فواید درمانی است که طب سنتی همواره روی آنها تأکید داشته است. اگر میخواهید بدن و زندگی سالمتری داشته باشید، حتما خرما را در سبد غذایی خود بگنجانید.